صنایع غذایی: «برنامه ما در شرکت زوبین این است که فعالیت بیشتر و گسترده‌تری را در بازار داخل داشته باشیم تا بتوانیم محصولات خود را به نقاط بیشتری از فروشگاه‌های سراسر ایران عرضه کرده و در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهیم. امیدوارم مصرف‌کنندگان از چای زوبین لذت ببرند و بدانند که با دقت و دغدغه تولید شده است تا هم سلامت آنها را تضمین کند و هم بتوانند یک تجربه خوبی از نوشیدن یک فنجان چای داشته باشند.» آنچه خواندید قسمتی از سخنان زوبین امیری، مدیرعامل «چای زوبین» در گفت‌وگو با «اقتصاد سبز» است. در ادامه، متن کامل این پرسش و پاسخ می‌آید:
به عنوان رئیس کمیسیون تولید انجمن ارگانیک، نقش انجمن را در شناسایی و ایجاد جایگاه برای صنعت چای چگونه ارزیابی می‌کنید؟
خوشبختانه انجمن به عنوان تنها NGO فعال در ایران توانسته است این صنعت را سازمان‌دهی کند؛ یعنی به عنوان یک دفتر است که افراد علاقه‌مند و فعال می‌توانند به آن رجوع کنند. باید اشاره کنم که ما در روز اول، هیچ اطلاعاتی از صنعت ارگانیک نداشتیم، اما انجمن این اطلاعات را ایجاد کرده است که برای مثال، تولیدکنندگان ارگانیک چه کسانی هستند و یا شرکت‌های بازرسی معتبر ارگانیک چه شرکت‌هایی هستند و…
دیگر آن که اکنون اطلاعات پایه موجود است و یا مقاله‌های علمی به طور فصلی منتشر می‌شود. همچنین علاقه‌مندانی که به عنوان یک مسئولیت اجتماعی به این امر نگاه می‌کنند و قصد دارند در تأمین غذای سالم کوشا باشند و در کشور خدمتی کنند، می‌توانند به آن بپردازند. همچنین در این سال‌ها تعداد افراد تولیدکننده رو به افزایش گذاشته است، اما باید توجه داشت نسبت به این که در سال 2023 میلادی به سر می‌بریم و کشورهای دیگر در زمینه تولید و مصرف محصولات ارگانیک به دستاوردهای بزرگی رسیده‌اند، عقب هستیم و کشور ما با توجه به داشتن این همه پتانسیل هنوز نتوانسته است به پای آنها برسد.
یکی دیگر از اقدامات انجمن، برگزاری نمایشگاه محصولات غذایی سالم و ارگانیک و وگان در بهمن ماه سال گذشته در برج میلاد، بعد از یک توقف دو ساله به دلیل کرونا بود و با این که بودجه خاصی از سوی دولت برای این کار در نظر گرفته نشد، با هزینه‌هایی که از فروش غرفه‌ها اخذ شده بود توانستیم اطلاع‌رسانی انجام دهیم و خوشبختانه استقبال خوبی از نمایشگاه شد و نشان داد که ما چقدر افراد علاقه‌مند داریم که مایلند از محصولات ارگانیک استفاده کنند. با تمام این‌ها باید به عرض برسانم که «یک دست صدا ندارد» و زمانی فعالیت انجمن می‌تواند مؤثر باشد که بازوهای حکومتی و دولتی هم همراه باشند. متأسفانه در کشوری که هر روز یک وزیر و حتی رئیس یک سازمان تغییر می‌کند، تمام رشته‌ها پنبه می‌شود.
نکته مهم دیگر این که در برنامه‌های توسعه پنجم و ششم برای حمایت از تولید محصولات ارگانیک قانون‌های حمایتی داشتیم که متأسفانه هیچ یک از آنها اجرا نشد و با این که طبق قانون باید تسهیلات به این شرکت‌ها پرداخت می‌شد اما با وجود پیگیری‌های متعدد، به هیچ نتیجه‌ای نرسید. حال نیز نمی‌توانند ادعا کنند که این شرکت‌ها را حمایت کرده‌اند. ما 50 شرکت بودیم اما چرا فقط یک شرکت توانست از این تسهیلات استفاده کند و بقیه نتوانستند؟!
در انتها باید اضافه کنم که از انجمن ارگانیک، انتظارات بیشتری می‌رود، چون تنها پناهگاه این صنعت است و باید فعال‌تر باشد اما باید دانست که «یک دست صدا ندارد.»
در باره چای زوبین و میزان تولید آن توضیحاتی را ارائه داده و بگویید آیا بازار شما نسبت به سال قبل تغییری کرده است؟ دیگر آن که شنیده‌ها حاکی از آن است که با بسته‌های جدید وارد بازار می‌شوید در این رابطه توضیح دهید؟
به لطف خدا شاید در سال 1402 توانستیم بهترین و با کیفیت‌ترین چای را تولید کنیم و این امر، تنها به واسطه سابقه، تجربه و دلسوزی در تولید به دست آمده است؛ چون چای‌سازی واقعا یک هنر است و تولید یک محصول غذایی باکیفیت، نیاز به ریزبینی و دقت دارد و باید دغدغه تولیدکننده باشد. چای دارای یکسری مراحل از زمان تولید بوته تا مرحله فرآوری است و باید یکسری نکات را در حین تولید رعایت کرد. به ضرس قاطع می‌گویم که ما امسال توانستیم بهترین چای را در کارخانه چای زوبین تولید کنیم. در رابطه با نوع تولیدات نیز باید بگویم که درصدد هستیم با بسته‌بندی‌های جدید، یک نوع‌آوری داشته باشیم و امیدواریم تا یک ماه دیگر این بسته‌بندی‌ها در بازار داخل و خارج عرضه شود.
یکی از مشکلات عمده ما در بحث چای ارگانیک، صادرات است که به دلیل تحریم‌های موجود در کشور و از آن جا که چای، محصولی است که در چین، سریلانکا، هند و ویتنام نیز تولید می‌شود، ما را با مشکل مواجه کرده است. در واقع، با توجه به تحریم‌های شدیدی که در ایران وجود دارد، شرکت‌های خارجی که سهم عمده‌ای در بازار دنیا دارند، ترجیح می‌دهند دردسر تهیه چای ایرانی را نداشته باشند، چون برایشان مشکلات بانکی به دنبال داشته و رابطه‌شان با کشورهایی مثل آمریکا از دست می‌رود؛ از این رو متأسفانه در صادرات به شدت کاهش داشته‌ایم و دیدگاه کشورها نسبت به ایران، منفی و فقط سوءاستفاده است؛ یعنی فقط مشتری محصولات استراتژیک -که در جاهای دیگر تولید نمی‌شود- هستند و در آن زمان به تحریم‌ها توجهی نمی‌کنند؛ محصولاتی همچون زعفران، خشکبار و گیاهان دارویی خاص که در ایران تولید می‌شود، اما محصولات دیگر را که می‌توان از کشورهای دیگر تأمین کرد را ترجیح می‌دهند از آنان تهیه کنند.
نکته دیگری که باز هم به عملکرد ضعیف سازمان چای اشاره دارد، این که سازمان چای موظف بوده است در این چهل سال مثل همه کشورها، اقداماتی برای برندسازی چای ایرانی انجام دهد، اما نه تنها این کار را نکرده، بلکه بحث چای سنواتی را پیش کشیده است و طبق آماری از سوی سازمان تعاونی روستایی از 20 سال قبل هنوز هم 5 هزار تن از این چای در انبارها مانده است. از طرفی، این چای غیرقابل شرب بوده و 20 سال از تاریخ انقضای آن گذشته است؛ در حالی که مدت نگهداری چای از لحاظ قانونی 3 سال و بسته به شرایط نگهداری و در صورت بسته‌بندی مناسب و به دور از نور و حرارت تا 5 سال است که قطعاً باید گفت انبارهایی که چای سنواتی در آن نگهداری شده، این شرایط را نداشته و این چای حتی خیلی زودتر از 3 سال، کیفیت خود را از دست داده است. متأسفانه چای سنواتی اکنون در حال ورود به یکسری از کارخانجات چای -که مجوز واردات گرفته‌اند- میباشد و آنها این چای را با فرآوری و افزودن اسانس وارد سفره مردم کرده و فقط سودهای کلانی کسب می‌کنند، چون این چای را با قیمت بسیار ناچیزی خریداری کرده و پس از فرآوری به فروش می‌رسانند. در واقع از 20 سال اخیر این یکی از معضلات اصلی صنعت چای بوده است و با این که به دفعات، یادآوری کردیم بهترین روش برای استفاده از این چای، تبدیل آن به کمپوست و راه‌اندازی یک کارخانه فرآوری و عصاره‌گیری است، متأسفانه به آن عمل نکردند. در واقع با این کار می‌توانستند ارزآوری زیادی کسب کرده و عصاره چای را استحصال کنند. امروزه در دنیا از چای به واسطه دارا بودن آنتی‌اکسیدان در محصولات آرایشی بهداشتی و کرم‌های مختلف استفاده می‌شود. در کشور ما نیز می‌توانستند با احداث یک کارخانه عصاره‌گیری، محصولات بهداشتی تولید کرده و از این راه هم صنعت جدیدی ایجاد کرده و هم چای سنواتی را که برای نوشیدن مضر است تبدیل به یک فرصت کنند. متأسفانه هنوز بعد از 20 سال، درگیر چای سنواتی و اثرات زیانبار آن روی بازار و برند چای ایرانی هستیم.
در مورد شرکت زوبین هم باید بگویم؛ برنامه ما این است که فعالیت بیشتر و گسترده‌تری را در بازار داخل داشته باشیم تا بتوانیم محصولات خود را به نقاط بیشتری از فروشگاه‌های سراسر ایران عرضه کرده و در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهیم. امیدوارم که مصرف‌کنندگان از چای زوبین لذت ببرند و بدانند که با دقت و دغدغه تولید شده است تا هم سلامت آنها را تضمین کند و هم بتوانند یک تجربه خوبی از نوشیدن یک فنجان چای داشته باشند.
