صنایع غذایی: این روزها قفسه خالی برخی فروشگاه ها و سوپرمارکت ها، گویای آن است که این بار کمبود یک محصول در بازار، شامل حال روغن نباتی شده است. کمبودی که اگر ادامه پیدا کند، دامنه آن تا ماه رمضان و عید نوروز که اتفاقا از تقارن زمانی برخوردارند، کشیده خواهد شد و البته به صورت توامان هم صنف و صنعت و هم مصرف خانوار را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
به گزارش خبرنگار ما، صنف و صنعت به خصوص صنایعی مانند تولید سس، کیک و بیسکویت، شیرینی و شکلات، کنسرو و … وابسته به روغن هستند و کمبود این ماده اولیه بر تولیدات آنها تاثیر می گذارد. بنابراین در چنین شرایطی، تاثیر کمبود فعلی روغن بر سایر مایحتاج مردم هم دور از انتظار نخواهد بود؛ به خصوص این تاثیر در آستانه عید نوروز که قاعدتا شیرینی و شکلات بیشتر مورد مصرف قرار می گیرد، بیشتر خود را نشان خواهد داد. علاوه بر این، کمبود روغن به عنوان ماده اولیه صنف و صنعت، می تواند موجب تعدیل نیرو در کارخانه ها و اخراج کارگران شود که تبعات اجتماعی و اقتصادی خاص خود را به دنبال خواهد داشت.
در همین حال اهمیت روغن نباتی در سبد مصرف خانوارهای ایرانی هم کاملا واضح است و کمبود یا گرانی این ماده غذایی، تاثیر مستقیمی بر زندگی ایرانی ها دارد. این در حالی است که به طور سنتی میزان تقاضا و مصرف روغن در عید نوروز و ماه رمضان افزایش می یابد و حالا در شرایطی که کمی بیشتر از یک ماه به آغاز ماه رمضان مانده، نگرانی ها از گستردگی کمبود و البته گرانی روغن، شدت گرفته است.
ظاهرا عدم تخصیص ارز، به تهدیدی برای بازار روغن تبدیل شده، اما در کنار این موضوع، خروج شرکت عربستانی «صافولا» از ایران هم در این کمبود بی تاثیر به نظر نمی رسد. اواسط دی ماه بود که خبر آمد، شرکت «صافولا» که بخش بزرگی از بازار روغن کشورمان را در دست داشت، از ایران خارج شده است. هر چند که دلیل خروج «صافولا» به طور رسمی اعلام نشد، اما به نظر فعالان بخش خصوصی تنها دلیل قابل حدس این بود که پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و تصمیم عربستان برای کاهش سطح روابط خود با ایران، چنین نتیجه ای را رقم زد. نکته دیگر این است که با توجه به سهم بازاری که شرکت «صافولا» داشت، از وضعیت بسیار خوبی برخوردار بود و جزو رهبران بازار به شمار می آمد؛ بنابراین این احتمال که شرکت صعودی به دلیل پایین بودن سودآوری از ایران خارج شده باشد، نمی تواند چندان درست باشد.
مطالبات ارزی برخی کارخانه ها به 9 ماه رسیده است
اما مهم تر از خروج این شرکت عربستانی از ایران، عدم تخصیص ارز از سوی دولت به واردات روغن خام است. به گفته علی فاضلی، رییس هیات مدیره انجمن صنفی صنایع روغن نباتی در شرایطی که کارخانه ها توان واردات روغن خام جدید را ندارند، عدم تخصیص ارز از سوی دولت، موجب عدم تنظیم بازار روغن نباتی خواهد شد.
آنطور که فاضلی می گوید، برخی کارخانه های روغن نباتی که ارز واردات روغن خام ۹ ماه پیش را دریافت نکرده‌اند، دیگر توان واردات روغن جدید برای تنظیم بازار را ندارند. این در حالی است که مطالبات ارزی کارخانه های روغن نباتی از دولت، به گونه‌ای شده که برخی از آنها هنوز حتی مطالبات ارزی بهار و تابستان گذشته خود را نگرفته‌اند و ادامه این روند با توجه به افزایش قیمت‌های جهانی و کمبود نقدینگی در صنعت عملاً میسر نیست.
به گفته رییس هیات مدیره انجمن صنفی صنایع روغن نباتی، تاخیر طولانی مدت در پرداخت مطالبات ارزی کارخانجات، علاوه بر اینکه موجب تحمیل هزینه مالی هنگفت به تولید می‌شود، کاهش توان مالی و اعتبار ارزی آنان در واردات مجدد روغن خام را به دنبال دارد که این امر به معنی کاهش واردات و تولید در آینده خواهد بود.
فاضلی، از عدم پرداخت ارزهای خریداری شده به عنوان مشکل جدید صنعت روغن نباتی یاد می کند و معتقد است که علاوه بر طولانی شدن دوره پرداخت ارز، برخی کارخانه ها پس از ماه‌ها انتظار، موفق به تخصیص ارز شده‌اند و ریال خرید ارز خود را نیز پرداخت کرده‌اند، اما متاسفانه ارز خریداری شده آنها پرداخت نشده است.
ﻣﮑﺎﺗﺒﻪ ﻣﻌﺎون وزﯾﺮ ﺻﻤﺖ ﺑﺮای رفع ﮐﻤﺒﻮد روﻏﻦ ﻧﺒﺎتی ﮐﺎرﺧﺎنه ها
در همین حال خبر دیگری حاکی از آن است که ﻣﻌﺎون ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻋﻤومی وزﯾﺮ ﺻﻤﺖ در ﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﻪ ﻣﻌﺎون ﺗوﺳﻌﻪ ﺑﺎزرﮔﺎنی وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزی، ﺧواﺳﺘﺎر اﻗﺪام اﯾﻦ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﺑﺮای ﺟﻠوﮔﯿﺮی از ﮐﻤﺒﻮد روﻏﻦ ﻧﺒﺎتی ﺑﻪ ﻋﻨوان ﻣﺎده اوﻟﯿﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎی ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از اﯾﺠﺎد ﭼﺎﻟﺶ در ﻣﺎهﻫﺎی ﭘﺎﯾﺎنی ﺳﺎل ﺷﺪ.
اﺑﺮاﻫﯿﻢ ﺷﯿﺦ، ﻣﻌﺎون ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻋﻤومی وزﯾﺮ ﺻﻤﺖ در ﻧﺎﻣﻪ ای ﺑﻪ ﺷﻬﺮزاد ﻣﺸﯿﺮی، ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﺗوﺳﻌﻪ ﺑﺎزرﮔﺎنی وزارت ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزی ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﮑﺎﺗﺒﺎت و ﮔﻼﯾﻪ ﻫﺎی ﺻنعت ﻏﺬا در ﺧﺼوص ﮐﻤﺒﻮد روﻏﻦ ﻧﺒﺎتی، خواستار این شد که ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻠوﮔﯿﺮی از ﮐﻤﺒﻮد ﻣواد اوﻟﯿﻪ ﺷﺮﮐت های ﺗوﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪه ﺻﻨﺎﯾﻊ ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ و ﭘﯿﺸﮕﯿﺮی از اﯾﺠﺎد ﭼﺎﻟﺶ ﺧﺼوﺻﺎ در ﻣﺎه های اﻧﺘﻬﺎی ﺳﺎل، این موضوع، بررسی و اﻗﺪام ﻻزم، انجام و ﻧﺘﯿﺠﻪ آن ﺟﻬﺖ اﻗﺪاﻣﺎت آتی ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﺎوﻧﺖ منعکس شود.
حالا باید منتظر ماند و دید که وزارتخانه ها و مسئولان ذی ربط چه تدابیری برای رفع این مشکل و جلوگیری از گسترده شدن دامنه آن به روزهای پایانی سال اتخاذ خواهند کرد؟
