صنایع غذایی: در آستانه روز نان و گندم، مصادف با ۳۱ فروردین، جزئیات پروژه اجرایی احداث «موزه ملی نان»، که برای نخستین بار در کشور توسط گروهی از معماران جوان طراحی شده است، از سوی سرپرست این گروه معماری تشریح شد.
علیرضا جباری‌زادگان درباره انگیزه‌های پرداختن به این پروژه اعلام کرد: نان در فرهنگ ایرانی از دیرباز نماد رزق و روزی بوده و جایگاه والایی داشته است، به‌طوری‌که مردم اگر تکه نانی را در کف پیاده‌رو ببینند، آن را با احترام برداشته و در جایی قرار می‌دهند که زیر پا نباشد.
این مدرس معماری دانشگاه، با اشاره به نقش‌های فرهنگی، آموزشی، علمی و تفریحی موزه‌ها، گفت: موزه ملی نان، که توسط گروهی از معماران جوان متشکل از سحر ریاحی، علی حسین‌زاده، پندار عطارد، محمدرضا افتخاری، امین صفا و پریناز میثاقی طراحی شده است، فرصتی فراهم می‌آورد تا آینده، حال و گذشته‌ی نان بررسی شود و مخاطب با مفاهیم گوناگون در این حوزه آشنا شود.
او افزود: ما تلاش کردیم این موزه را به‌عنوان یک نشانه شهری مرتبط با زندگی روزمره شهروندان طراحی کنیم. فرآیند پیدایش نان از دانه گندم و نقش عناصر فضایی همچون خاک، سطح زمین و آسمان در این چرخه، به زیبایی در طراحی موزه به تصویر کشیده شده‌اند.
جباری‌زادگان، طراحی فضاهای موزه را با بهره‌گیری از حواس پنج‌گانه عنوان کرد و توضیح داد: این فضاها شامل اتاق سکوت خمیر، گذر حس گندم، دالان طعم و مزه نان و تالار عطر و بوی نان است که به ترتیب حواس شنوایی، لامسه، چشایی، بویایی و بینایی مراجعه‌کنندگان را درگیر می‌کنند.
این پژوهشگر معماری، با اشاره به نان به عنوان قوت غالب مردم ایران، گفت: فرآیند سنتی پخت نان شامل پخت در تنور، در خاکستر و ذغال داغ، و روی ساج و تاوه بوده است. در این موزه، نان‌های قدیمی و عموماً فراموش‌شده، در کنار نان‌های عصر حاضر از جمله لواش، سنگک، تافتون و بربری به نمایش گذاشته شده‌اند. افزون بر این، جنبه‌های مفهومی و انتزاعی نان نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند تا مجالی برای تأمل در معنا و اندیشه‌ی مرتبط با نان فراهم شود.
او در ادامه با اشاره به طراحی دقیق تالارهای موزه در زمینه‌هایی همچون نورپردازی، اتمسفر، متریال و حس فضایی گفت: فصل حال موزه نیز شامل غرفه‌هایی برای نمایش انواع نان‌های صنعتی، فضای مکث برای شنیدن خاطرات، محل معرفی ترکیبات مختلف با نان و بخش تجربه‌ی پخت نان سنتی است.
جباری‌زادگان با تأکید بر اینکه نان صرفاً یک ماده غذایی نیست، بلکه بازتابی از سبک زندگی، پیشرفت و فناوری است، اظهار کرد: در سناریوی این پروژه، موزه نان به عنوان فضایی پویا طراحی شده که تأثیرات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی نان را در زندگی انسان‌ها به تصویر می‌کشد. بازدیدکنندگان می‌توانند روند تولید نان در کارخانه‌های صنعتی و نانوایی‌های سنتی را مشاهده کنند و تفاوت میان این دو را در قالب کارگاه زنده مقایسه کنند.»
او درباره فصل سوم موزه که به آینده‌ی نان اختصاص دارد، بیان کرد: با توجه به تغییرات سریع سبک زندگی و عادات غذایی، ممکن است نان به یک نوستالژی تبدیل شود یا در شکل جدیدی بازآفرینی گردد. فضای واقعیت مجازی موزه نیز این فرصت را فراهم می‌کند تا بازدیدکنندگان عطر، طعم و بافت نان را بدون خوردن واقعی آن تجربه کنند.
در خصوص مکان‌یابی موزه، جباری‌زادگان به ویژگی‌هایی نظیر موقعیت مکانی مناسب، حمل‌ونقل و دسترسی آسان، شرایط اقلیمی مطلوب، تابش نور کافی، امکان تهویه مناسب و قابلیت توسعه، اشاره کرد و تأکید کرد: کاربری‌های اطراف موزه باید با هدف آن هماهنگ بوده و از منظر شهری جذابیت کافی داشته باشند.
سرپرست تیم طراحی نخستین موزه ملی نان ایران، در پایان، با اشاره به ضرورت احداث این موزه، گفت: از دستگاه‌های اجرایی که به موضوع زنجیره تأمین گندم، آرد و نان، و همچنین مؤلفه‌های هنری و میراث فرهنگی مرتبط هستند، انتظار می‌رود که این پروژه‌ی ملی و ماندگار را در اولویت قرار دهند. / ایسنا
