مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران، با بیان اینکه بازار برنج کشور با چالش‌های جدی در تأمین روبه‌روست، گفت: آمارها نشان می‌دهد که ظرفیت تولید داخلی حداکثر ۱.۶ میلیون تن است و برای ایجاد تعادل، باید معادل همین میزان واردات انجام شود.
وی افزود: با وجود تلاش بخش خصوصی برای تأمین به‌موقع برنج با قیمت مناسب، دستگاه‌های دولتی با اتهاماتی مانند گران‌فروشی و احتکار، مانع از فعالیت طبیعی این بخش شده‌اند. در حالی که گزارش‌های رسمی، عملکرد شفاف بخش خصوصی را تأیید می‌کند و حتی در سال گذشته، این بخش بدون سود فعالیت کرده تا برنج با قیمت منطقی به دست مردم برسد.
کشاورز ادامه داد: در جریان ادعای احتکار، در نهایت خود کشاورزان اعلام کردند که برای جلوگیری از سودجویی دلالان، بخشی از برنج خود را نگه داشته‌اند تا در زمان مناسب‌تری بفروشند.
مشکلات اصلی واردات برنج
وی در ادامه، چالش‌های موجود در مسیر واردات برنج را چنین برشمرد:
-
عدم تخصیص ارز و تأخیر در ثبت سفارش
-
ارزش‌گذاری ارزی و ریالی غیرواقعی
-
رسوب بخشی از محموله‌های وارداتی در گمرک
-
نبود تعامل کافی میان دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی
دبیر انجمن برنج تأکید کرد: تصمیم‌گیری‌های غلط و نگاه ناقص به بازار برنج باعث شده واردات به کندی انجام شود. دستگاه‌های مسئول، بدون درک دقیق از زنجیره تأمین، اقدام به سیاست‌گذاری می‌کنند؛ گویی کتاب بازار برنج را از فصل سوم به بعد خوانده‌اند!
نقش سازمان بازرسی و مشکلات گمرکی
کشاورز از ورود سازمان بازرسی کل کشور به موضوع برنج استقبال کرد و گفت: لازم است این سازمان علاوه بر بررسی عملکرد بخش خصوصی، قصور دستگاه‌های دولتی مانند وزارت جهاد کشاورزی، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه را نیز بررسی کند.
وی افزود: در شرایطی که واردات باید روان‌سازی شود، مشکلات گمرکی باعث رسوب بخشی از محموله‌ها شده و تجار مجبورند هزینه‌های اضافی مانند دموراژ را نیز متحمل شوند.
به گفته کشاورز، در حال حاضر بیش از ۶۰۰ هزار تن برنج به دلیل عدم تسویه ارزی و ارزش‌گذاری، بلاتکلیف مانده و ۱۵۰ هزار تن دیگر نیز فقط برای تحویل به شرکت بازرگانی دولتی ثبت سفارش شده، در حالی که هنوز قرارداد رسمی میان این شرکت و واردکنندگان منعقد نشده است.
برنج وارداتی؛ رقیب یا مکمل؟
کشاورز با اشاره به کیفیت بالای برنج‌های سفید پاکستانی و بخارپز هندی، گفت: در شرایط کمبود تولید، این برنج‌ها به‌جای رقیب، باید مکمل بازار داخلی باشند. در صورت تأمین به‌موقع و کافی، این برنج‌ها می‌توانند با قیمت ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان در بازار عرضه شده و جلوی افزایش قیمت برنج ایرانی را بگیرند.
پیشنهادات بی‌پاسخ و هشدار نهایی
وی در پایان با انتقاد از بی‌توجهی به پیشنهادات بخش خصوصی گفت: پیش از فصل برداشت برنج داخلی، راهکارهایی برای جلوگیری از گرانی ارائه شد اما نادیده گرفته شد. اکنون نیز با توجه به عدم تأمین کسری بازار و بلاتکلیفی در تخصیص ارز، هشدار می‌دهیم که ادامه این روند می‌تواند تهدیدی جدی برای امنیت غذایی کشور باشد.
