صنایع غذایی: باباخانی با اشاره به ضعف ارتباط مستقیم صندوق بیمه کشاورزی با کشاورزان، ارزیابان، کارگزاران و شبکه همکاران استانی گفت: یکی از خلأهای جدی سالهای گذشته، نبود یک کانال ارتباطی شفاف و مستقیم با ذینفعان اصلی بوده است. در همین راستا، سامانه ارتباطات مردمی صندوق با تلاش همکاران راهاندازی شده که دارای ساختار مدیریتی، فرآیند اجرایی مشخص و نظام طبقهبندی مطالبات است و امکان ثبت انتقادات، شکایات، پیشنهادها و پرسشهای کشاورزان را فراهم میکند؛ موضوعی که به اعتقاد وی، لازمه هر نظام بیمهای پاسخگو است.
صندوق بیمه کشاورزی؛ نهادی مظلوم با خدمات کمتر دیدهشده
قائممقام مدیرعامل صندوق بیمه کشاورزی با اشاره به سابقه چهار دههای فعالیت این نهاد اظهار کرد: مدیران و کارشناسان بیمه کشاورزی بهخوبی با فراز و فرودهای این صنعت آشنا هستند و صندوق بیمه کشاورزی از جمله دستگاههایی است که با وجود ارائه خدمات گسترده به بخش کشاورزی، آنگونه که باید، عملکرد و حمایتهایش در جامعه بازتاب نیافته است. این در حالی است که صندوق همزمان با انجام مأموریتهای حمایتی، با چالشها و مشکلات ساختاری متعددی نیز مواجه بوده که پس از چهار دهه فعالیت، نیازمند بازنگری و اصلاح است.
ضرورت بازتعریف مدیریت ریسک در کشاورزی
باباخانی با تشریح نخستین چالش اساسی صندوق، مدیریت ریسک در کشاورزی را موضوعی فراتر از وظایف یک صندوق پرداخت غرامت دانست و تصریح کرد: در الگوی جهانی بیمه کشاورزی، مدیریت ریسک صرفاً به بیمه محدود نمیشود و کشورهای پیشرو با ایجاد «مرکز مدیریت ریسک»، یک زنجیره کامل از اقدامات پیشینی و پسینی را دنبال میکنند. این زنجیره شامل شناسایی و ایجاد پایگاه داده جامع ریسکهای طبیعی، زیستی، اقتصادی، بازار، نهادی و سیاستی، ارزیابی احتمال و شدت وقوع خسارت، و ترسیم نقشه ریسک در سطوح ملی، استانی و منطقهای است.
وی افزود: پس از این مراحل، طراحی راهبردهای مدیریت ریسک در دستور کار قرار میگیرد که بخش مهمی از آن به کاهش ریسک از طریق اصلاح الگوی کشت، کشاورزی هوشمند و آموزش اختصاص دارد و بخش دیگر به انتقال ریسک، از جمله از مسیر بیمه، مربوط میشود. در کنار این موارد، پذیرش یا اجتناب از ریسک نیز بر اساس ملاحظات تولید، اشتغال و صرفه اقتصادی در دستور کار قرار میگیرد.
بیمه؛ فقط بخشی از مدیریت ریسک است
قائممقام مدیرعامل صندوق بیمه کشاورزی با تأکید بر اینکه در کشور، بخش عمده بار ریسک کشاورزی بر دوش بیمه گذاشته شده، گفت: در حالی که بیمه تنها یکی از اجزای مدیریت ریسک است، در ایران عملاً صندوق بیمه کشاورزی به صندوق پرداخت خسارت تبدیل شده است. این در حالی است که در مدلهای موفق جهانی، ابتدا اقدامات پیشگیرانه، آموزشی و هدفمندسازی یارانهها انجام میشود و سپس بیمه بهعنوان ابزار مکمل وارد عمل میشود.
وی خواستار پیشنهاد رسمی این رویکرد به دولت و مجلس شد و افزود: اگر امکان ایجاد یک مرکز متمرکز مدیریت ریسک وجود ندارد، حداقل باید ارتباطی منسجم و غیرمتمرکز میان دستگاههای ذیربط از جمله وزارت جهاد کشاورزی، سازمان مدیریت بحران، هواشناسی، سازمان دامپزشکی و سایر نهادهای مرتبط برقرار شود تا از موازیکاری جلوگیری و همافزایی واقعی ایجاد شود.
ریسک فزاینده کشاورزی ایران در میان ۱۰ کشور پرخطر جهان
باباخانی در ادامه به دومین چالش اساسی اشاره کرد و گفت: بخش کشاورزی ایران با ریسکهای فزایندهای مواجه است؛ بهگونهای که از میان حدود ۴۰ عامل خطر شناختهشده در کشاورزی جهان، بیش از ۳۰ عامل آن در کشور تجربه و شناسایی شده و همین موضوع ایران را در زمره ۱۰ کشور پرریسک دنیا در حوزه کشاورزی قرار داده است. کاهش شدید بارندگی در برخی استانها، بروز بحران در منابع آب و تشدید خشکسالیها، شرایط بیمهگری را بهمراتب پیچیدهتر کرده است.
راهبردهای صندوق برای کاهش ریسک و اصلاح ساختار بیمهای
وی با بیان اینکه صندوق بیمه کشاورزی ناگزیر از حرکت به سمت اصلاحات ساختاری است، تصریح کرد: ایجاد نظام جامع شناسایی، پایش و پیشبینی ریسک و تدوین نقشه ملی ریسک به تفکیک محصول و منطقه، از الزامات ارائه گزارشهای دقیق به دولت و مجلس است. به گفته باباخانی، توسعه سنجش از راه دور، بهرهگیری از هوش مصنوعی، حرکت به سمت بیمههای شاخصمحور، اصلاح ساختار بیمه متناسب با شدت ریسک و تفکیک ریسکهای فاجعهآمیز از ریسکهای معمولی، از جمله محورهای اصلاحی در دستور کار صندوق قرار دارد.
تفکیک ریسکهای فاجعهآمیز و توسعه ابزارهای مالی نوین
قائممقام مدیرعامل صندوق بیمه کشاورزی با تأکید بر ضرورت برنامهریزی متفاوت برای ریسکهای گسترده ملی مانند خشکسالی و سیل، گفت: در این حوزه، منابع بودجهای، شیوه پوشش بیمهای و مدیریت خسارت باید کاملاً متمایز از ریسکهای معمولی باشد؛ رویکردی که در شرکتهای بیمهگر دنیا بهصورت جدی دنبال میشود.
وی همچنین از پیگیری بیمه اتکایی داخلی و خارجی، همراستاسازی منابع با اولویتهای کلان کشور و حرکت به سمت متنوعسازی ابزارهای مالی خبر داد و افزود: استفاده از ظرفیت بازارهای مالی و عرضه بیمهنامههای نوین، میتواند هم به افزایش ضریب نفوذ بیمه و هم به کاهش فشار مالی بر صندوق کمک کند.
ادامه دارد
